Stadhuis

Het stadhuis van Veere werd gebouwd tussen 1474 en 1517 op last van Hendrik IV van Borsele. Dat gebeurde door de Vlaamse bouwmeester Andries Keldermans (ca.1400-1481), stadsbouwmeester van Mechelen (B). Het gebouw is ontworpen door Evert Spoorwater (overleden te Bergen op Zoom, 1474).

Eeuwenlang werden vanuit het stadhuis de inwoners van Veere en de omliggende dorpen bestuurd. In ‘De Vierschaar’, de ruimte waarin schout en schepenen recht spraken, is deze sfeer nog tastbaar. Schilderijen en historische voorwerpen, waaronder de bronzen vuisten, vormen een bewijs van de rijke bloeitijd van Veere. Tot de stadhuiscollectie behoren ook historische portretten van de Oranjevorsten. Deze hangen in de voormalige Raadzaal, nu de trouwzaal.

Het stadhuis is een laatgotisch rechthoekig gebouw met uitgekraagde kleine torens aan de voorzijde. De gevel van ledesteen, is nog vrijwel in de oorspronkelijke staat. Vermoedelijk zijn de dakkapellen een latere toevoeging. Tussen 1931 en 1934 werd het stadhuis grondig gerestaureerd. De stadhuisbeelden waren oorspronkelijk meerkleurig en zijn in 1517-1518 vervaardigd in het atelier van Michiel Ywijnsz in Mechelen. Tijdens de restauratie werden ze vervangen door nieuwe beelden uit het atelier van professor W.O. Wenkebach. De beelden stellen de heren en vrouwen van Veere voor uit het roemruchte geslacht Van Borsele en Van Bourgondië-Beveren. De oorspronkelijke beelden staan sinds 1950 opgesteld in de Beeldenzaal van de Schotse Huizen.

Het stadhuis heeft een Lodewijk XV bordes uit 1749 met de spreuk: Gehoorsaamheyt Godts en der Overheyt / Weert der menschen Ongeluck. Het wapenschild van de Oranjes is er tijdens de Franse tijd afgebikt en tot op de dag van vandaag weggebleven. Links voor de gevel staat de schandsteen, waarop gestraften te kijk werden gezet. Daarboven hangt een ketting met stenen, waarmee kwaadsprekende vrouwen door de stad moesten lopen.

Achter het stadhuis staat de klokkentoren, gebouwd door Adriaen de Muer uit Brugge tussen 1594 en 1599. Op de top staat een windvaan, een oorlogschip met vijf vlaggen, drie van de Van Borseles, één van Oranje-Nassau en één van Zeeland. In de toren hangt een zeldzaam carillon van 35 klokken waarvan er 24 dateren uit 1735 en de laatste 11 klokken in 1949 zijn toegevoegd. Het carillon wordt regelmatig handmatig bespeeld en is verder door de dag heen automatisch te horen. De indeling van het stadhuis dateert grotendeels uit 1699 toen de Vierschaar werd vergroot.

In 2014-2015 is het stadhuis opnieuw vrijwel volledig gerestaureerd. Momenteel is het stadhuis in afwachting van een nieuwe set beelden, gebaseerd op de oude beelden en historisch onderzoek. De verwachting is dat deze beeldengroep medio 2025 klaar zal zijn.